ویژگی‌های یاران خاص
در شب قدر دوم (شب 21 رمضان 1445) به تبیین موضوع «ویژگی‌های یاران خاص» می‌پردازیم.
در شب قدر گذشته دربارۀ 313 یار خاص امام زمان(عجل‌الله‌فرجه) و یارانی که ایشان تربیت می‌کنند، به اجمال صحبت کردیم. دانستیم که انبیا و امت‌هایشان همیشه با هم در تقابل بودند و هیچ‌یک نتوانستند زمین را به جایگاه مورد رضای خدا که «يَعْبُدُونَنِي لَا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا»[1] است، برسانند؛ پس هنوز هدف خلقت خدا در زمین به ظهور نرسیده است.
زمانی که حضرت حجت(عجل‌الله‌فرجه) بیاید، سیستم جهان را عوض می‌کند؛ همۀ زمین زیر پرچم توحید در امنیت کامل قرار می‌گیرد و آنچه خدا برای بشر خواسته حاصل می‌شود.
بدیهی است که این پیروزی حق بر باطل با این همه تحولات بنیادی با معجزه به دست نمی‌آید؛ بلکه انسان‌ها باید آمادۀ پذیرش این تحولات باشند و آنچه این آمادگی را ایجاد می‌کند، آگاهی است؛ آگاهی از جنس شناخت امام زمان(عجل‌الله‌فرجه) و اینکه قرار نیست معجزه اتفاق بیفتد. پس یکی از شرایط آمدن حضرت حجت(عجل‌الله‌فرجه)، آماده شدن یاران آن حضرت است. بنابراین در قدم اول لازم است بدانیم ویژگی‌های یاران ایشان چیست.
یاران حضرت چند دسته هستند:
دستۀ اول 313 نفر یاران خاص حضرت هستند که سِمت فرماندهی در عرصه‌های مختلف فرهنگ، اقتصاد، سیاست و...، را بر عهده دارند.
دستۀ دوم عده‌ای که بعد از فرماندهان قرار دارند و در روایات تعدادشان ده یا دوازده هزار نفر شمرده شده است.
دستۀ سوم یارانی هستند که پس از شروع قیام، به گروه دوم می‌پیوندند و آنان را یاری می‌کنند و لحظه‌به‌لحظه بر تعداد ایشان افزوده می‌شود.
مشخصات یاران خاص در روایات
طـبـق روایـات، مـشـخـصـات ظـاهـرى یـاران خـاص امـام زمـان(عجل‌الله‌فرجه)؛ اسـم، نـسـب، شـغـل، زبـان و القـاب آنـان در صـحـیـفـه‌اى ثـبـت شـده و نـزد آن حـضـرت موجود است.
تـعـداد یاران خاص 313 نفر به تعداد اصحاب بدر و اصحاب حضرت طالوت ذکر شده‌انـد، هـنـگـامـى کـه حـضـرت قـیـام مـى‌کند به دور او گرد مى‌آیند. امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) می‌فرماید: «اِذا قامَ تَجْتَمِعُ اِلَیْهِ اَصـْحـابـُهُ عـَلى عـِدَّةِ اَهـْلِ بـَدْرٍ وَ اَصـْحـابِ طـالُوتَ وَ هـُمْ ثـَلاثـَمـِاءَةٍ وَ ثـَلاثـَةَ عـَشـَرَ رَجُلاً...»[2]
در روایـات از یـاران خـاص امام زمان(عجل‌الله‌فرجه) بـا عـنـاویـن مختلف یـاد شـده اسـت. به برخی از این روایات اشاره می‌کنیم.
امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) مى‌فرماید:
«وَ لَهُ رَجالٌ اِلهُیّون یـُقـیـمـُونَ دَعْوَتَهُ وَ یَنْصُرُونَهُ، هُمْ الوُزَراءٌ لَهُ، یَتَحَمَّلُونَ اَثْقُالَ المَمْلَکَةِ عَنْهُ، وَ یُعینُونَهُ عـَلى مـا قـَلَّدَه اللّهُ»[3]
گـروهـى از مردان الهى دور او گرد مى‌آیند، دعوتش را بر پاى مى‌دارند و یارى‌اش مى‌کـنـنـد. آنهـا وزیـران او هستند که سنگینى مسائل کشورى را بر عهده مى‌گیرند و او را در مـسـئولیت بزرگى که خداوند به عهده‌اش گذاشته، یارى مى‌کنند.
امام صادق(علیه‌السلام) مى‌فرماید:
«هُمُ النُّجَباءُ وَ الْقُضاةُ وَ الْحـُکـّامُ وَ الفُقَهاءُ فِى الدّیِن»[4]
آنهـا فـرمـاندهان، قاضیان، حاکمان شرع و فقیهان دین‌اند.
«هُمْ اَصـْحـابُ الألْوِیـَةِ وَ هـُمْ حـُکـّامُ اللّهِ فـى اَرْضِهِ عَلى خَلْقِهِ»[5]
آنـان پـرچـمـدارانـى هستنـد کـه از جـانب خدا در روى زمین بر بندگان او حکومت مى‌کنند.
«اُولئِکَ خِیارُ اَلاُمَّةِ مَعَ اَبْرارِ اِلعِترَةِ»[6]
آنـان بـهـتـریـن امـت‌انـد کـه بـا نـیـکان اهل‌بیت همراه هستند.
مسئولیت یاران خاص در روایات
1- مبارزه با مستکبران
همان طور که در آیات قرآن بیان شده، کار انبیا با مقابلۀ با مشرکان و مبارزۀ با مستکبران شروع شده است. اولین و محوری‌ترین مسئولیت یاران خاص امام زمان(عجل‌الله‌فرجه) جنگ تمام عیار با مستکبران است. پس انسان ترسو، سازش‌کار و حسابگر به درد یاری امام نمی‌خورد. کسی که در زندگی معمولی خودش مدیریت دینی ندارد و نمی‌تواند در مقابل هوی و هوس نفس خودش بایستد، نمی‌تواند یار امام باشد.
قرآن کریم در نقد روحیۀ این گروه می‌فرماید:
«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا آبَاءَكُمْ وَإِخْوَانَكُمْ أَوْلِيَاءَ إِنِ اسْتَحَبُّوا الْكُفْرَ عَلَى الْإِيمَانِ وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ»[7]
ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هرگاه پدران و برادران شما، کفر را بر ایمان ترجیح دهند، آن‌ها را ولیّ خود قرار ندهید! و کسانی از شما که آنان را ولیّ خود قرار دهند، ستمگرند!
«قُلْ إِنْ كَانَ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ وَإِخْوَانُكُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ وَعَشِيرَتُكُمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسَادَهَا وَمَسَاكِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَيْكُمْ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِي سَبِيلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّىٰ يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ»[8]
بگو: «اگر پدران و فرزندان و برادران و همسران و طایفۀ شما، و اموالی که به دست آورده‌اید، و تجارتی که از کساد شدنش می‌ترسید، و خانه‌هایی که به آن علاقه دارید، در نظرتان از خداوند و پیامبرش و جهاد در راهش محبوب‌تر است، در انتظار باشید که خداوند عذابش را بر شما نازل کند و خداوند جمعیت نافرمانبردار را هدایت نمی‌کند!
امام باقر(عليه السلام) می‌فرماید: گويا ياران قائم را مى‌بينم كه بر شرق و غرب عالم مسلّط شده‌اند و هيچ چيزى نيست مگر آن‌كه از آن‌ها فرمان مى‌برد.[9]
2- مبارزه با انحراف‌ها
دومـیـن مـأمـوریـت یـاران خـاص امـام زمـان(عجل‌الله‌فرجه) در آغـاز انقلاب، مبارزه کردن با انحراف‌ها، تـحـریـف‌هـا و بـرداشـت‌هـاى نـادرسـت از دیـن و مـذهـب اسـت. عـوامـل اصـلى ایـن انـحـرافات سه دستۀ سرمایه‌داران و اشراف (صاحبان زر)، صاحبان قدرت (صاحبان زور) و روحانیون وابسته و دنـیـاپـرسـت (صاحبان تزویر) هستند.
در حدیثی از امام صادق(علیه‌السلام) و در ترسیم فضای پرانحراف زمان ظهور حضرت مهدی(علیه‌السلام) می خوانیم:
آزاری کـه قـائم(عجل‌الله‌فرجه) به هنگام قیام خویش، از جاهلان آخرالزمان می‌بیند به مراتب سخت‌تر است از آن همه آزار که پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) از مردم جاهلیت دید. راوی می‌گوید این چگونه می‌شود؟ امام فرمود: پیامبر به میان مردم آمد درحالی‌که آن‌ها سنگ و صخره و چـوب و تـخـته‌های تراشیده [بت‌های چوبی] را می‌پرستیدند ولی قائم ما که قیام کند مـردمـان هـمـه از کـتـاب خـدا بـرای او دلیـل مـی‌آورنـد و آیـه‌هـای قـرآن را تأویل و توجیه می‌کنند.[10]
پس مأموریت یاران امام زمان(عجل‌الله‌فرجه) این است که خطوط انحرافی را افشا و تبیین کنند و افکار نادرست را درست جواب دهند. باید آن قدر عمیق مجاهده کرده باشند که هم بتوانند انحرافات را بشناسند و هم جواب دهند. این گروه فقهای راستین امت هستند.
3- عمران و آبادى کشورها و برقراری عدالت
امام صادق(علیه‌السلام) می‌فرماید:
هـنـگـامـى که قائم(عجل‌الله‌فرجه) قیام کند براى هر کشورى از کشورهاى جهان فرمانروایى بر مى‌گـزیـنـد و به او مى‌فرماید: دستورالعمل تو در کف دست تو است، هرگاه حادثه‌اى بر تـو روى دهـد کـه حـکـم آن را نـمـى‌فـهمى و طرز داورى در آن را نمى‌دانى، به کف دستت بـنـگـر، بـر اسـاس آن عـمـل کـن.[11]
همین طور آن حضرت می‌فرماید: حـضـرت مـهـدى(عجل‌الله‌فرجه) یـارانـش را در هـمـه شـهـرهـا مى‌پراکند و آنان را به عدالت و احسان فرمان مى‌دهد، آنان را حاكمان مناطق مختلف قرار داده به آنان دستور مى‌دهد كه به آبادانى و سازندگى شهرها بپردازند.[12]
ویژگی‌های یاران خاص در روایات
بعضى از روایات رنگ، قد و اندازه، زیبایى و لباس یاران حضرت حجت(عجل‌الله‌فرجه) را بیان مى‌فرماید. مانند اینکه امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) می‌فرماید:
همه در هیئت یکسان و قامت برابرند، جمال و لباس‌هایشان یکی است.[13]
روایـات مـتعددى به تبیین ویژگی‌هاى معنوى و نفسانى یاران خاص امام زمان(عجل‌الله‌فرجه) پرداخته‌انـد. خـصـوصـیـاتى مانند علم و معرفت، ایمان، خشیت الهى، طهارت و تقوا، زهد، بینش و بصیرت، عبادت و بندگى، توجه به خدا، دعا و ذکر و نیایش و استغفار، شب‌زنده‌دارى، شرح صدر، صبر و شکیبایی.
ایمان، یکی از ویژگی‌های یاران حضرت است؛ ایمانی عمیق و استوار که دل‌هایشان را چنان مستحکم می‌کند که حوادث دنـیـا نمى‌تواند هیچ تزلزلى در آن‌ها ایجاد کند. در روایات ایشان به عنوان مؤمنان حقیقی و موحدان واقعی معرفی شده‌اند.[14]
دل‌های یاران حضرت حجت(عجل‌الله‌فرجه)، مانند پاره‌هاى آهن است، هیچ گونه شک و تردیدى در آنهـا راه نـدارد و در اعـتـقـادشـان بـه خـدا از صـخـره و سـنگ محکم‌ترند. امام صادق(علیه‌السلام) می‌فرماید: «رِجالٌ کَاَنَّ قـُلُوبـَهـُمْ زُبـَرُ الْحـَدیـدِ، لا یـَشـُوبـُهـا شـَکٌّ فـى ذاتِ اللّهِ اَشَدُّ مِنَ الحَجَرِ»[15] این قدرت ایمان، آن‌ها را به اندازۀ چهل مرد نیرومند می‌کند: «جَعَلَ قُوَّةَ الرَّجُلِ مِنْهُمْ قُوَّةَ أَرْبَعِينَ رَجُلاً»[16]
یاران خاص مهدى(عجل‌الله‌فرجه) به جهت برخوردارى از طینتى پاک و طهارت و تقوایى ستودنى از انواع فسادى که حکومت‌ها دچار آن مى‌شوند، مبرّا هستند. جـاذبـه‌هـاى دنـیـایـى دل آنـان را نـمـى‌لرزانـد و تـأثـیـرى در آنـان نـدارد. امام حسن عسکرى(علیه‌السلام) مى‌فرماید: خداوند آن‌ها را با پاکى نطفه و پاکیزگى سرشت، پاک و پاکیزه نموده، دل‌هایشان از آلودگـىِ نـفـاق پـیـراسـتـه، قلب‌هایشان از تیرگى اختلاف پاکیزه، روح و روانشان بـراى پـذیـرش احـکـام دیـن آمـاده است.[17]
این انسان‌های پاک در میان همین ظلمت‌ها و آلودگی‌های دنیا زندگی می‌کنند و میدان لغزش برای آن‌ها باز است، ولی نفس خود را به صبر وادار کرده‌اند. امام صادق(علیه‌السلام) در این باره مى‌فرماید: خـداوند با دست قدرت خود بر شکم و پشت آن‌ها مى‌کشد، دیگر هیچ حکمى بر آن‌ها دشوار نـمـى‌نـماید.[18]
یاران خاص مهدى(عجل‌الله‌فرجه) از نـظـر عـلمى در بالاترین درجه قرار دارند. امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) مـراتـب فضل و کمال علمى آنان را چنین توصیف مى‌کند: پـس گروهى در آن فـتـنـه‌هـا(ى آخـرالزمـان) بصيرت خويش را چنان صيقل دهند كه آهنگر تيغۀ شمشير را. ديدگانشان به نور قرآن جلا گيرد و تفسير قرآن گوش‌هايشان را نوازش دهد و هر شامگاه و بامداد جام‌هاى حكمت نوشند.[19]
یاران خاص حـضـرت، اهل سیر و سلوک معنوى هستند و از مراتب بالاى معرفت الهى برخوردارند. امام صادق(علیه‌السلام) مى‌فرماید: عارفان به خداوند متعال از اهل حقایق که از روى کشف و شهود ربّانى عارف به خدا هستند، بـا او بـیـعـت مـى‌کـنـنـد.[20]
ویژگی دیگر یاران خاص، بصیرت ایشان است. از شمّ سیاسى فوق‌العاده بالا برخوردارند. از آنجا که نفس خود را مراقبت کرده‌اند، با قرار گرفتن در سیاست آلوده نمی‌شوند. بلکه دیدۀ قلبشان همواره بینا است. ایشان اهل معنویت، عبادت و بندگى خدا هستند؛ سلحشورانى که در اطاعت خدا بسیار سخت کوش‌اند. همچنین داراى قدرت روحى و صبر و شکیبی هستند که اگر به کوه‌ها هجوم برند آن‌ها را از پاى در می‌آورند. و در عین حال تمنای شهادت در راه خدا را دارند.
ظـاهـر آنـان نـشـان نـمـى‌دهـد کـه جـزء اصـحـاب خـاص مـهـدى(عجل‌الله‌فرجه) هـسـتـنـد. آنان چون سـاده و بى پیرایه‌اند به چشم زمینیان نمى‌آیند، ولى در آسمان معروف هستند. مـگـر در هـشـت سـال دفـاع مـقـدس کـسى که شهید همّت، شهید باکرى، شهید خرازى و دیگر سرداران رشید اسـلام را مـى‌دیـد بـاور مـى‌کـرد کـه فـرمـانـدۀ لشـکـر هستند؟!
یاران مهدى(عجل‌الله‌فرجه) به تعبیر شهید بهشتى شیفتگان خدمت‌انـد نـه تشنگان قدرت. آنان براى کار در حکومت جهانى مهدى موعود(عجل‌الله‌فرجه) و تحقق بخشیدن به منویّات امام زمانشان سر از پا نمی‌شناسند و آرام و قرار ندارند. از نقاط قوت ایشان ساده‌زیستی و ولایت‌مداری است. به امامشان عشق مى‌ورزند و دل‌هاى آنان از محبت او لبریز است. ایـن شـیـدایـى بـه حدّى اسـت کـه براى تبرّک دست بر زین اسب امام مى‌کشند و تبرّک مى‌جویند. آن‌ها به هنگام نبرد پروانه‌وار شمع وجود مهدى(عجل‌الله‌فرجه) را در میان مى‌گیرند و از او مـحـافـظـت مـى‌کـنـنـد.
ایشان دارای روحـیـۀ تـشکیلاتى و نظم و انضباط در کار هستند. در عین حال اتـحـاد و انـسـجـام و برادرى در بین آنان در بالاترین درجه وجود دارد، چنان که گویا خداوند قـلوب آنهـا را بـه یـکـدیـگـر گـره زده اسـت. با این وجود آنـان در کـارزار هـمانند شیرانى هستند که از بیشه‌هاى خود بیرون آمده‌انـد و هـیـچ چـیـز جـلودارشـان نـیـست. اگر اراده کنند کوه‌ها را از جاى خود بر مى‌کنند و از مـوانـع مى‌گذرند و خاکریزهاى دشمن را یکى پس از دیگرى فتح مى‌کنند.
[1]- سورۀ نور، آیۀ 55 : مرا به یگانگی، بی هیچ شائبه، شرک و ریا پرستش کنند.
[2]- إلزام الناصب في إثبات الحجة الغائب عجل الله تعالى فرجه الشريف، ج2، ص165.
[3]- الغيبة للنعماني، النص، ص18.
[4]- دلائل الإمامة (ط - الحديثة)، ص562.
[5]- كمال الدين و تمام النعمة، ج2، ص673.
[6]- الغيبة (للطوسي)، كتاب الغيبة للحجة، النص، ص473.
[7]- سورۀ توبه، آیۀ 23.
[8]- سورۀ توبه، آیۀ 24.
[9]- كمال الدّين، ص673 : «كَأنّي بِأصحابِ القائمِ و قَد أحاطُوا بِما بَينَ الخافِقَينِ فَلَيسَ مِن شَى ءٍ إلاّ و هُوَ مُطيعٌ لَهُم»
[10]- بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج52، ص362 : «إِنَّ قَائِمَنَا إِذَا قَامَ اسْتَقْبَلَ مِنْ جَهَلَةِ النَّاسِ أَشَدَّ مِمَّا اسْتَقْبَلَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص مِنْ جُهَّالِ الْجَاهِلِيَّةِ فَقُلْتُ وَ كَيْفَ ذَلِكَ قَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص أَتَى النَّاسَ وَ هُمْ يَعْبُدُونَ الْحِجَارَةَ وَ الصُّخُورَ وَ الْعِيدَانَ وَ الْخُشُبَ الْمَنْحُوتَةَ وَ إِنَّ قَائِمَنَا إِذَا قَامَ أَتَى النَّاسَ وَ كُلُّهُمْ يَتَأَوَّلُ عَلَيْهِ كِتَابَ اللَّهِ وَ يَحْتَجُّ عَلَيْهِ بِهِ»
[11]- بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج52، ص365 : «اِذا قـامَ القـائِمُ بـَعـَثَ فى اَقالیمِ الاْرْضِ فى کُلِّ اِقلیمٍ رَجُلاً یَقُولُ عـَهـْدُکَ فـى کـَفِّکَ، فـَاِذا وَرَدَ عـَلَیـْکَ مالا تَفْهَمُهُ وَ لا تَعْرِفُ القَضاءَ فیهِ فَانظُرْ اِلى کَفِّکَ وَ اعْمَل بِما فیها»
[12]- يوم الخلاص، ص 395 : «یُفَرِّقُ الْمَهْدِىُّ اَصْحابَهُ فـى جـَمـیـعِ الْبـُلْدانِ وَ یـَاءْمـُرُهـُمْ بـِالْعَدْلِ وَ الاِحْسانِ وَ یَجْعَلُهُمْ حُکّاما فِى الاَقالیمِ وَ یـَاءْمـُرُهـُمْ بـِعـُمـْرانِ الْمـُدُنِ»
[13]- التشريف بالمنن في التعريف بالفتن، ص294 : «وَ الزِّىُّ واحِدٌ، وَ القـَدُّ واحـِدٌ، وَالجـَمـالُ واحـِدٌ، وَ اللِّبـاسُ واحـِدٌ»
[14]- الغيبة (للطوسي)/ كتاب الغيبة للحجة، النص، ص465 : «أَلَا وَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا» و إلزام الناصب في إثبات الحجةالغائب‌عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشريف، ج2، ص165 : «فَهُمُ الَّذینَ وَ حَّدُوا اَللّهَ حَقَّ تَوْحیدِه»
[15]- بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج52، ص308.
[16]- الخصال، ج2، ص541.
[17]- بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج52، ص36 : «بَرَأَهُمُ اللّهَ فـى طـَهـارَةِ الْوِلادَةِ وَ نـَفـَاسَةِ التُّرّْبَةِ، مُقَدَّسَةٌ قـُلُوبـُهـُمْ مـِنْ دَنَسٍ النِّفاقِ، مُهَذَّبَةٌ اَفْئِدَتُهُمْ مِنْ رِجْسِ الشِّقاقِ، لَیِّنَةٌ عَرائِکُهُمْ لِلدّینِ»
[18]- مكاتيب الرسول صلى‌الله‌عليه‌و‌آله‌و‌سلم، ج2، ص313 : «یَمْسِحُ بُطُونَهُمْ وَ ظُهُورَهُمْ فَلا یُشْکِلُ عَلَیْهِمْ حُکْمٌ»
[19]- نهج‌البلاغه، خطبۀ 150 : «ثُمَّ لَيُشْحَذَنَّ فِيهَا قَوْمٌ شَحْذَ الْقَيْنِ النَّصْلَ تُجْلَى بِالتَّنْزِيلِ أَبْصَارُهُمْ وَ يُرْمَى بِالتَّفْسِيرِ فِي مَسَامِعِهِمْ وَ يُغْبَقُونَ كَأْسَ الْحِكْمَةِ بَعْدَ الصَّبُوحِ»
[20]- الوافي، ج2، ص.471
نظرات کاربران
