آیا درست است به این بهانه که مؤمن نباید ذلیل شود، از خدا بخواهیم امتحاناتی را که سبب خوار شدن ما می‌شود، از ما بردارد؟

جواب: اول باید معنی ذلیل شدن را درست بفهمیم. در قرآن کریم آمده است:

"تُعِزُّ مَنْ تَشاءُ وَ تُذِلُّ مَنْ تَشاءُ بِیدِكَ الْخَیرُ إِنَّكَ عَلی‏ كُلِّ شَی‏ءٍ قَدیرٌ."[1]

هركه را بخواهی، عزت می‏دهی و هركه را بخواهی، خوار می‏كنی؛ تمام خیر به دست توست؛ همانا تو بر هرچیز، قادری.

درست است که مؤمن نباید ذلیل شود؛ اما منظور، امتحانات سخت الهی نیست. ذلّت، آن است که شخصیت انسان به خاطر خود او یا دیگران، از جایگاه و موضع الهی‌اش نزول پیدا کند و در میادین امتحان، اسیر شرایط و اطرافیان شود. اینجاست که می‌گویند مؤمن نباید ذلیل شود.

از طرف دیگر گفته شده هیچ کس حقّ تضییع شخصیت دیگران را ندارد. شخصیت هر فرد یعنی منطقۀ ممنوع وجود او که فقط خدا، فطرت و دستورات الهی در آن حاکم است و اگر کسی در آن وارد شود و خدشه‌ای ایجاد کند، آن فرد را ذلیل کرده است. مثلاً اطاعت از همسر برای زن، واجب است؛ اما اگر مردی زنش را به گناه دعوت کند، زن، حقّ تبعیت از او در آن مورد را ندارد و اگر چنین کند، خود را ذلیل کرده است.

به طور کلی گناه، ورود به منطقۀ ممنوع وجود است و کسی که ما را دعوت به گناه می‌کند، آگاهانه یا ناآگاهانه سبب ذلّت شخصیتمان می‌شود؛ چون این منطقه، متعلق به خدا و ولایت است و ذره‌ای نباید از احکام، اخلاق و افکار توحیدی منحرف شود؛ چون خداوند، ذلّت را نمی‌پسندد. پس قطعاً خدا هیچ امتحانی را که نتیجه‌اش ذلت باشد، برای ما نمی‌خواهد؛ اگرچه ما گاه با خروج از حدود الهی، خود را ذلیل می‌کنیم.

[1]- سوره آل عمران، آیه 26